THU HOẠCH CỦ BÌNH TINH

   Mình không biết trước khi con người xẻ rừng Tây Nguyên để kiếm đất sống thì mảnh đất này có cây Bình Tinh (Huỳnh Tinh, Hoàng Tinh, củ Dong), Riềng, Gừng, Nghệ… mọc hay không. Còn bây giờ thì mình thấy Tây Nguyên cũng là một nguồn cung cấp các loại củ của các cây ấy cho cả nước. Bên dưới là hình ảnh thu hoạch củ Bình Tinh. Tiếng Anh gọi củ Bình Tinh (tên khoa học: Maranta arundinacea) là Arrowroot bởi vì người ta thấy hình dáng nhọn hoắt và họ tin nó có thể chữa lành các vết thương do tên bắn trúng. Nghe nói bột Bình Tinh gắn liền với tuổi thơ ăn dặm của nhiều người, Còn mình thì nhớ mấy lần ngồi chà củ để lấy bột với bác hàng xóm để làm bánh Thuẫn ngày Tết.

   Mấy ngày cận Tết Nguyên Đán, trong tiết trời nắng đỏ, người Tây Nguyên đào các loại củ để làm mứt hoặc táng thành bột. Nay có máy xay rồi chứ ngày xưa Bình Tinh được mài trên một tấm sắt được đục lỗ. Tấm sắt ấy có một mặt trơn và một mặt nhám. Khi đục, mặt bị mũi đinh đè lên thì trơn còn mặt sau sẽ nhám do sắt bung ra. Người ta mài củ Bình Tinh trên mặt nhám. Mài xong củ, người ta dầm trong nước rồi đổ bã vào vải màn vắt cho bột sa xuống nước. Cuối cùng là đổ nước bột vào vải lụa để nước thấm ra dần dần. Khi nước không nhỏ giọt nữa thì bột được phơi nắng cho đến khô. Cái nắng đỉnh điểm mùa khô Tây Nguyên trong mấy ngày cận Tết không đùa được đâu. Các trai ở miền Bắc lạnh teo cả của quý còn gái Tây Nguyên lại mặc càng mỏng các tốt. He he, thảo nào mùa khô, trai miền Bắc hành quân vào Tây Nguyên du lịch rầm rầm.

   Người gốc Quảng Nam, Quãng Ngãi và Bình Định ở trong xóm của mình dùng bột Bình Tinh đã làm bánh Thuẫn. Cách làm bánh thuẫn và tác dụng y học của bột Bình Tinh thì các bạn gõ Google nhé. Kẻo gõ ra đây, các bạn lại than status của Tây lúc nào cũng dài lê thê. He he. Mới đầu nhìn ảnh, mình tưởng là thu hoạch cử Nghệ cơ. Nhưng tác giả ảnh bảo là củ Bình Tinh. Vì là cây Bình Tinh trong xóm mình nhìn nhỏ hơn, chắc do đất ở chỗ mình cằn cỗi hơn.

Buôn Ama Thuột, 19/7/2015

Lời: Tây Nguyên Xanh

Ảnh: Tra Nha