 |
| Thành phố Pleiku - Ảnh: Lê Thành Dương |
Về nguồn gốc địa danh Pleiku, hiện có 2 truyền thuyết:
1) Truyền thuyết thứ nhất do Rơmah Del sưu tầm và dịch:
Ngày xưa ở làng Brel có 2 gia đình gả con cho nhau. Theo đúng tục lệ của người Jrai, sau khi lấy vợ, người chồng phải về ở rể suốt đời nên khi làm lễ cưới cô dâu phải lo mọi lễ vật.
Cưới được mấy hôm, cô dâu phải làm lễ tạ ơn cha mẹ chồng. Nàng giết một con lợn rất to và một con trâu đực. Hơn một tháng sau, người chồng phải làm lễ tạ ơn cha mẹ vợ tại làng mình. Vì là gia đình giàu có lại rất có uy tín nên anh em họ hàng và lũ làng kéo đến chia vui rất đông. Rượu ghè nhiều không đếm xuể. Già làng phân công những người có kinh nghiệm giết bò, còn việc thui và mổ heo thì giao cho lũ thanh niên. Chúng hí hửng vừa đùa giỡn, vừa xẻ thịt nướng ăn và ăn luôn cả cái đuôi lợn. Khi bày lễ vật ra cúng, không có đuôi lợn, người nhà lật đật xuống dưới gọi lũ thanh niên giết lợn khác. Nhưng cũng như lần trước, lần này vì quá đói chúng lại ăn mất cái đuôi. Cứ như thế, lục đục mãi đến tối buổi lễ mới bắt đầu.
Để trừng phạt lũ thanh niên đã ăn vụng đuôi lợn, già làng đặt tên làng này là plei Ku nghĩa là “cái đuôi” với dụng ý mỗi khi gọi đến tên làng thì bọn thanh niên phải xấu hổ vì hành động của mình.
Từ làng gốc đó, sau này plei Ku còn tách ra nhiều làng nhỏ: plơi Ku Roh, plơi Ku Tong, plơi Ku Blang…
2)Truyền thuyết thứ hai (do Ty Thông tin tỉnh Pleiku (Việt Nam Cộng Hòa) sưu tầm và công bố vào đầu thập niên 60 của thế kỷ XX):
Nhân một ngày hội lớn, người Jrai quần tụ quanh nhà rông để tộc trưởng cúng yang. Giữa lúc dân làng đang vui mừng nhảy múa quanh con trâu cúng yang, thì xảy ra một cuộc xô xát giữa 2 con trai tộc trưởng. Họ tranh nhau cái đuôi trâu, bởi theo phong tục của người Jrai, nếu ai chiếm được đuôi trâu để tế Trời - Đất là một vinh dự lớn.
Cuối cùng, người chiếm được đuôi trâu được lưu lại vùng đất này và đặt tên làng là Aku (cái đuôi) với dụng ý đề cao chiến thắng của mình. Người không chiếm được đuôi trâu phải dạt đi, lập các làng mới.
Chúng tôi thiên về cách giải thích theo truyền thuyết thứ hai. Vì trên thực tế, các địa danh thường đề cao uy danh của cộng đồng, chứ không mấy khi gắn với những nguồn gốc bất lợi cho uy tín của bộ phân cư dân chủ thể.
Pleiku đã trở thành một địa danh tồn tại độc lập suốt gần một thế kỷ. Dù bắt đầu từ nghĩa gốc plơi Aku tức là làng đuôi, nhưng đến nay Pleiku đã được chấp nhận như một tên riêng và mang tải những giá trị riêng của nó. Lịch sử luôn vận động, mà lịch sử của các địa danh cũng không là ngoại lệ. Vậy hãy để cái tên Pleiku đã gắn với cả quá trình hình thành và phát triển của vùng đất này được tồn tại như nó đã tồn tại với tư cách là một địa danh - một tên riêng, với những giá trị lịch sử - văn hóa riêng chứ không đơn thuần chỉ được hiểu với nghĩa “Làng Đuôi”
Những nội dung trên tôi copy bài của Nguyễn Thị Kim Vân trên trang pleikucafe
Nguồn bài: http://www.pleikucafe.com/ver2/tin-tuc-24h/pleiku-xua-va-nay/pleiku-duoi-goc-nhin-lich-su-dia-danh.html
---
Cái ảnh bên trên là một góc thành phố Pleiku của tỉnh Gia Lai cách đây 2 năm. Đây là cái điểm giao nhau giữa hai con đường nổi tiếng– Quốc lộ 14 và 19. Quốc lộ 14 có tòa nhà cao màu trắng bên lề đường đấy. Và nơi tác giả đứng để chụp là tòa nhà của Hoàng Anh Gia Lai. Vì nó cao, rộng, to và ở vị trí bắt mắt quá nên trở thành dấu hiệu nhận biết cho những ai lạc đường ở Pleiku. Khi có người lạ đến, người Pleiku hay nói xe dừng ở bùng binh này đón cho tiện. Bốn năm đi học ở Quy Nhơn, Tây đi qua nơi này miết. Thế mà tối hôm qua vẫn phải nhắn tin hỏi chú Văn Công Hùng xem đâu là quốc lộ 14 trong ảnh. Chao ôi, Tây chỉ khoe mẽ là giỏi chứ chả biết cái mốc thếch gì sất.
0 comments:
Post a Comment