Giấu quặng tinh
trong ruốc thế là tất cả vào bụng chuột. Để rồi phải đi bả chuột, đem xác chuột
ra xay nhuyễn và cho hợp chất Xianua vào để lấy vàng ra. Chất thải tinh lọc
vàng đổ ra suối, ra sông Đồng Nai. Cá nhiễm độc. Người ăn cá và…chết. Đã có một
thời con sông Đồng Nai chứng kiến những cảnh tượng như thế. Hành trình về với vườn quốc gia Cát Tiên lần
này chẳng ngờ mình được đi trên tỉnh lộ 768 chạy dọc ven sông Đồng Nai. Phải
nói là vô cùng tri ân những người bạn sinh ra và lớn lên ở nơi này đã tặng mình
chuyến đi tuyệt vời như thế. Mình được tiếp cận con sông lúc gần lúc xa, lúc ẩn
lúc hiện và được thấy cảnh sống của người dân ven sông sau một thời bão dông. Muốn
dừng ở khúc sông nào để ngắm nghía kỹ hơn cũng được. Các anh trong đoàn lâu lâu
hỏi rằng Tây ơi, em buồn điều gì hay sao mà im lặng quá vậy. Chẳng biết trả lời
các anh thế nào cả, bởi mình khi ấy như đang lật lại từng trang tuyển tập ký sự
Mưa Nắng Đồng Nai đã đọc cách đây tròn bốn năm. Trước khi đột ngột qua đời, nhà
thơ Võ Nguyện (hội viên hội VHNT tỉnh Đồng Nai) ký tặng mình hai cuốn sách là tập
ký sự Mưa Nắng Đồng Nai và tập thơ Bưởi Biên Hòa.
Vừa đi, mình vừa hồi
hộp tò mò cảnh sống của người dân và hơn nữa là rừng bao quanh con sông này như
thế nào. Cuối những năm 80, đầu 90 của thế kỷ 20, người khát vàng đổ về Đồng
Nai như trẩy hội. Những cái tên như mỏ vàng Suối Nho, Gia Kiệm, K3, Hiếu Liêm
vang dội khắp cả nước. Tuyển tập ký sự Mưa Nắng Đồng Nai kể về cuộc sống những
người đào vàng ở bãi Hiếu Liêm (nghe nói là cách đập thủy điện Trị An hai tiếng
đồng hồ chạy xe máy). Bên cạnh đào vàng, họ còn săn các “đặc sản” khác của rừng
nữa. Cái cụm từ “ăn của rừng rưng rưng nước mắt’ mình hay dùng là cóp nhặt từ
cuốn sách này. Có đoạn ám ảnh rằng: “Xa
xa là những dãy mồ vô chủ – những người chết ở bãi vàng. Thân phận người và chuột
sao mà giống nhau đến thế. Tất cả đều bị vàng nghiền nát.”
Ghé Đồng Nai khi
sông đang chảy xiết. Nước thượng nguồn đổ về có màu đỏ nâu.. Nó hứa hẹn sự bồi
đắp phù sa cho bờ nào đó. Nó chẳng đẹp như mình tưởng tượng nhưng nó là nguồn sống
của Đồng Nai. Nhận một cuốn sách viết về nơi nào đó, nghĩa là mình nợ nơi ấy một
dấu chân. Trả nợ được rồi nhé, Đồng Nai!
(Hà Thủ Ô Đỏ chuyên trị tóc bạc sớm, bổ máu vẫn đang còn nhé các bạn. Liên hệ vào số 09377 41042 hoặc bientaynguyen@gmail.com)
Sài Gòn, 5/8/2016
Tây Nguyên Xanh
0 comments:
Post a Comment