Mọi trao đổi xin liên hệ: bientaynguyen@gmail.com

Wednesday, August 12, 2020

NGỒI NGHE ĐẠO DIỄN KỂ CHUYỆN LÀM PHIM DANH GIA VỌNG TỘC

August 12, 2020

Share it Please

     Tôi thích nghe người ta kể chuyện làm phim truyền hình hơn là ngồi xem phim. Tiếc rằng Việt Nam ít có chuyên mục kể chuyện làm nghệ thuật nên đành phải học tiếng Trung để xem cho thỏa thích. Trung Quốc có thói quen tổng kết và kể chuyện hành trình làm một cái gì đó lên sóng truyền hình. Tôi đọc báo Việt Nam thấy nói rằng dạo diễn Guo Bao Chang (郭宝昌Quách Bảo Xương) khi làm phim Danh Gia Vọng Tộc đã tốn rất nhiều công sức để mời được đạo diễn Zhang Yi Mou (张艺谋Trương Nghệ Mưu) về diễn vai phụ trong phim. Tôi không tin câu nói ba láp ấy nên đã cố gắng xem cho bằng hết seri chương trình Văn Nghệ phiên bản cuối tuần 向经典致敬Tôn Vinh Những Giá Trị Kinh Điển), nghe chính miệng đạo diễn kể về hành trình làm phim. Ông được mệnh danh là “bà đỡ” của thế hệ đạo diễn điện ảnh thứ năm của Trung Quốc. Đó là lời của đạo diễn Zhang Yi Mou (张艺谋Trương Nghệ Mưu) nói đấy nhé.. Là bởi vì những năm 80 của thế kỷ 20, Đạo diễn Guo Bao Chang đã làm đạo diễn kiêm tổng giám sát nghệ thuật của đài truyền hình tỉnh Quảng Tây. 1983 Zhang Yi Mou và, Chen Kai Ge (Trần Khải Ca陈凯歌) cùng vài người bạn nữa đã lập một nhóm đạo diễn thế hệ thứ năm của điện ảnh Trung Hoa. Tác phẩm đầu tay của họ là phim Một Người Và Tám Người (一个和八个). Guo Bao Chang đã giúp họ làm phim. Ơn này đã khiến cho 10 năm sau, khi nghe tin Guo Bao Chang rục rịch chuẩn bị làm phim Danh Gia Vọng Tộc. Đạo diễn Zhang Yi Mou khi ấy đã nổi danh khắp thế giới rồi vẫn khẳng định một ngày có 24 tiếng đồng hồ, bất kể lúc nào Guo Bao Chang cần, ông đều sẵn lòng bắt tay vào giúp sức. Trước khi quay, chỉ cần báo trước 3 ngày là họ có mặt và diễn trong vòng 1 ngày để kịp theo công việc khác đang dang dở của họ. Ai cũng biết nếu không làm được trọn bộ phim thì đạo diễn Guo Bao Chang chết cũng không nhắm mắt. Bởi ông là một nhân vật trong phim ấy, chính ông đã viết kịch bản phim để kể lại cuộc đời mình và những người xung quanh mình.

    Khi sinh ra, ông được cha đặt tên là Li Bao Chang (李保常Lý Bảo Thường), Cha mẹ của ông thuộc tầng lớp thấp nhất trong xã hội Bắc Kinh thời bấy giờ. Khi Li Bao Chang được hai tuổi, cha đẻ đã chết đói trong giá rét ở đầu phố. Mẹ sợ con mình cũng chết vì thiếu ăn nên đã ra nhà ga xe lửa bán Li Bao Chang cho một trạm thưởng họ Wu (Ngô) với giá 80 đồng Lúc đó Li Bao Chang được đổi họ thành Wu. Nhưng dì thứ ba của ông thấy đứa trẻ này bị bán với giá rẻ quá. Bà vay mượn 200 đồng để chuộc lại cháu mình rồi đem bán ông vào Đồng Nhân Đường (同仁堂) của đại gia đình họ Lạc (乐家). Đồng Nhân Đường là hiệu thuốc danh tiếng nhất Trung Quốc thời nhà Thanh thịnh trị. Vợ hai của ông chủ đời thứ 13 của Đồng Nhân Đường là Guo Rong (郭榕Quách Dung) không có con nên mua ông về làm con nuôi. Nhưng theo quy định của nhà họ Lạc, không phải huyết mạch của gia đình thì không được mang họ Lạc. Vậy nên ông mang họ Quách của mẹ nuôi. Từ đó, từ việc xới cơm cho bản thân mình ăn ông cũng không được làm mà bắt buộc phải sai vặt người hầu trong nhà, suốt ngày chỉ đi học và đi xem kinh kịch như bao nhiêu công tử nhà giàu khác. Sau này ông tìm cách đưa nhạc Kinh Kịch vào phim là vì thế.

    Mặc dù ông bị anh chị em trong nhà đối xử như một đứa ăn xin nhưng trong mắt ông, cha nuôi Le Jing Yu (乐镜宇Lạc Cảnh Vũ) là một người tốt. Cha nuôi thấy cái sự phá phách nghịch ngợm của Guo Bao Chang (Quách Bảo Thường郭保常) giống với thời thơ ấu của mình nên rất đã đổi tên Bảo Thường(保常) thành Bảo Xương (宝昌) . Vì được yêu quý nên ông suốt ngày được gọi vào thư phòng cùng cha nuôi đọc sách. Văn chương ngấm vào tâm can ông cho đến một ngày ông “ngứa ngáy” chịu không nổi nữa, ông phải viết câu chuyện đời sống của Lạc gia thành sách mới dễ chịu. Và thế là năm 17 tuổi, ngay trong nhà họ Lạc, ông đã lấy nguyên mẫu cha nuôi để tạo nhân vật Bạch Cảnh Kỳ ( 白景琦) trong tiểu thuyết Đại Trại Môn (Danh Gia Vọng Tộc 大宅门). Nhưng chẳng may mẹ nuôi đọc được, trong đó ông để lộ thân phận mẹ nuôi của mình (điều mà bà tìm mọi cách để giấu con) vốn là người hầu dưỡng chó cưng trong nhà nên mẹ ông tức điên lên, đốt luôn tập bản thảo.

    Vì không muốn mẹ nuôi tham, gia vào cuộc chiến giành quyền thừa kế tài sản nhà họ Lạc nên ông và mẹ nuôi cãi nhau gay gắt đến nỗi mẹ ông mắng rằng bà đã nuôi một con sói. Ông bỏ nhà mẹ nuôi để đi tìm nhà mẹ đẻ từ đó. Trong quá trình đi học đạo diễn, ông nung náu ý định viết lại cuốn tiểu thuyết Đại Trại Môn nhưng lại bị phê bình tư tưởng chính trị không vững vàng, bị quy vào tội “tôi son điểm phấn” cho gia đình tư sản của chế độ cũ. Thế là ông phải tự tay đốt tập bản thảo thứ hai.

    Mấy năm sau, khi đã có vợ, ông vẫn nhớ như in cảnh sống thời thơ ấu của gia đình nhà họ Lạc. nên ông viết lại từ đầu, mất ba năm viết được một nửa tiểu thuyết thì hôn nhân gặp biến cố. Người vợ của ông lạ lắm, ly hôn chẳng lấy của ông tài sản gì, chỉ lấy duy nhất tập bản thảo Đại Trại Môn đang viết dang dở của ông. Có lẽ bà ấy biết ông cưng cuốn tiểu thuyết này như thế nào nên đem đốt đi cho ông đau khổ chơi vậy đó, he he. Ông sợ cầm bút nên đến tận 15 năm sau ly hôn, tức năm 1994, ông không tiếp xúc với ai, tự nhốt mình trong căn phòng 40 mét vuông để tập trung ngồi viết lại tiểu thuyết Đại Trại Môn. Sau tám tháng, ông viết xong cuốn tiểu thuyết và ra lò luôn 52 tập kịch bản phim Danh Gia Vọng Tộc (Đại Trại Môn 大宅门). Hiện nay cuốn tiểu thuyết chúng ta đọc được là từ bản thảo thứ tư mà ra . 52 tập bản thảo đã được cắt bớt tình tiết để chỉ còn 40 tập phim ở phần một (khởi quay ngày 1/82000). Đến năm 2003 ông viết thêm 32 tập cho phần hai. Bộ phim ấy trở thành tinh hoa bởi vì thứ nhất là do cuộc đời đạo diễn cũng chính là một trong những nhân vật trong phim, thứ hai kịch bản do ông viết cũng được ông cô đặc các tình tiết.

    Câu chuyện ông tìm nhà sản xuất phim cũng ly kỳ không kém. Kịch bản được viết xong rồi, kiếm ai đầu tư để đưa nó thành phim bây giờ? Tìm mãi cũng có nhưng phim vừa quay xong 3 tập thì nhà sản xuất thẳng thừng cướp kịch bản, đổi đạo diễn và dụ dỗ diễn viên theo ý của đạo diễn mới. Khi đó diễn viên Chen Bao Guo (陈宝国Trần Bảo Quốc) diễn vai Bạch Cảnh Kỳ, được nhà sản xuất đưa 900 nghìn nhân dân tệ để mong ông đồng ý ở lại diễn tiếp. Nhưng Chen Bao Guo thẳng thừng nói, chỉ có Guo Bao Chang làm đạo diễn thì tôi ở lại làm tiếp, nếu không thì thôi.

    Trong nỗi tuyệt vọng vì bị hết nhà sản xuất này đến nhà sản xuất kia lừa lọc, ông may mắn quen biết với giám đốc hãng phim của đài truyền hình trung ương Trung Quốc. Phim của ông được quay nhưng với điều kiện phải thay toàn bộ dàn diễn viên theo ý nhà Đài. Ông cũng đồng ý thay đổi nhưng riêng nhân vật Bạch Cảnh Kỳ ông vẫn cương quyết phải do Chen Bao Guo đóng. Bởi Chen Bao Guo đã từng hóa thân nhiều loại hình nhân vật rất đặc sắc. Điều ông lo canh cánh thứ hai, ấy là liệu nữ diễn viên Si Qin Gao Wa (Tư Cầm Cao Oa 斯琴高娃 ) có lột tả được tính cách nhân vật bà hai (mẹ của Bạch Cảnh Kỳ) hay không. Bạch Văn Thị trong phim Danh Gia Vọng Tộc nguyên mẫu ngoài đời là là tổng hợp của ba đời nữ nhân trong gia đình họ Lạc. Khi diễn vai này, nữ diễn viên Si Qin Gao Wa phải giảm 16 cân trong vòng 1 tháng để đủ tiêu chuẩn tạo hình nhân vật.

    Danh Gia Vọng Tộc được ví như là Hồng Lâu Mộng (红楼梦) thứ hai ở thời đại mới của Trung Quốc vậy. Và đạo diễn cũng thừa nhận ông có chịu ảnh hưởng rất nhiều từ cách dẫn truyện của Hồng Lâu Mộng. Sau khi phim được trình chiếu, nhiều khán giả đã thốt lên rằng phim như đang kể lại chính chuyện nhà của họ vậy. Dẫu rằng chỉ 70 % chi tiết trong phim là sự thật nhưng cũng đủ cho người xem hình dung được cuộc sống trong đại gia đình bán thuốc trứ danh một thời.
Bình Dương, 12/8/2020
Tây Nguyên Xanh
---

Nguồn tư liệu:

https://www.youtube.com/watch?v=aamw6Xe3muY

https://www.youtube.com/watch?v=pDeN7A-oVP8

https://www.youtube.com/watch?v=TKEbgyepTB0

https://www.youtube.com/watch?v=bgWJu8sOQRY

https://www.youtube.com/watch?v=neIazNTYEkM

0 comments:

Post a Comment