Ấy từ câu nói ‘xin hãy chuyển những bệnh nhân nặng nhất đến cho tôi” của ông trong đợt chống dịch SARS bùng phát ở Quảng Đông tháng 12/2002. Đại dịch SARS có tên tiếng Trung dịch sang âm Hán Việt là Phi Điển (非典). Bệnh nhân đầu tiên ông tiếp nhận vào ngày 22/12/2002 có biểu hiện rất lạ, phổi đặc rất nhanh. Trong vòng 3 ngày đã trắng toàn bộ. Tháng 1/2003 đại dịch SARS tại Quảng Châu đạt đỉnh điểm. Toàn bộ nhân viên y tế thời điểm đó có sự kỳ thị bệnh nhân khủng khiếp. Họ đóng kín cửa phòng bệnh, chỉ để hé cánh cửa sổ khi cần giao thuốc cho bệnh nhân thôi. Bác sĩ Zhong Nan Shan thấy như vậy không ổn. Ông bảo chuyển hết số bệnh nhân đó sang bên ông. Ông mở cửa thông thoáng, tự tay khám cho từng bệnh nhân. Lúc này mọi cảm giác kỳ thị trong giới bác sĩ mới giảm dần. Bởi vì ông nghĩ rằng tinh thần đội ngũ y bác sĩ ổn định thì toàn xã hội mới vượt qua đại dịch được. Ngày 5/3/2003, lần đầu tiên trong lịch sử khám chữa bệnh hô hấp, ông bị khó thở do viêm phổi. Lúc này ai cũng đồn đại rằng ông bị lây nhiễm SARS. Tin tức này có thể ảnh hưởng đến xã hội rất lớn nên ông đành phải về nhà tự chữa. Vợ ông đóng một cái đinh ngay trước cửa phòng ngủ - nơi ông chọn làm khu cách ly của riêng ông. Mỗi ngày vợ ông treo bình nước, thuốc, ống tiêm ở đó. Sau đó ổng tự mở cửa lấy. Thực ra ông bị viêm phổi thông thường nhưng xảy ra đúng mùa dịch SARS nên cách ly với gia đình cho chắc. Năm ngày sau đó ông khỏi bệnh. Lại tham gia chống dịch. Cái đinh ấy vẫn còn ở đó như một minh chứng lịch sử chữa bệnh và tình yêu vô vờ bến của người vợ dành cho ông. Ngày xưa ông đã chờ 8 năm để được kết hôn với một nữ vận động viên bóng rổ Li Shao Fen (李少芬Lý Thiểu Phần). Cả hai người quen nhau khi ông đang là vận động viên điền kinh. Sau này ông tự thấy bản thân mình chỉ đạt ngưỡng khu vực châu Á chứ không đạt tầm thi đấu thế giới được nên đi học ngành y để về làm bác sĩ. Ông chờ bạn gái tập trung tập luyện, thi đấu hoàn thành giấc mơ rồi về làm vợ ông cho đến tận bây giờ.
Thời điểm dịch SARS xảy ra, chẳng biết lời đồn ở đâu lan truyền ra cả nước Trung Quốc rằng dấm ăn nấu với vị thuốc đông y Bản Lam Căn có thể phòng trừ viêm phổi SARS, Như ong vỡ tổ, nhân dân cả Trung Quốc đổ xô đi mua dấm ăn và Bản Lam Căn. Dịch bệnh phát sinh mà chưa tìm ra nguyên nhân khiến cho dân chúng mụ mị đầu óc hết cả. Ban đầu các bác sĩ Trung Quốc nhầm tưởng rằng bệnh này là do vi khuẩn Sùi Mào Gà (chlamydia, Y Nguyên Thể 衣原体) lây qua đường tình dục gây ra. Họ tiến hành các bước test chuẩn nhưng không thu được hiệu quả gì. Bác sĩ Zhong Nan Shan dự đoán viêm phổi SARS này là do virus mà ra. Và những thực nghiệm sau này đã chứng mình phán đoán của ông là đúng.
Sau đó bác sĩ Zhong Nan Shan cùng với tổ nghiên cứu ở sở nghiên cứu bệnh đường hô hấp Quảng Châu (thuộc bệnh viện trực thuộc thứ nhất của đại học y Quảng Châu) đã đưa ra phương pháp cứu chữa: “ba sớm, ba hợp lý”. Ba sớm đó là sớm chẩn đoán, sớm cách ly và sớm điều trị. Ba lợp lý là hợp lý sử dụng chất kích thích màng tế bào, hợp lý dùng máy thở, hợp lý trị liệu theo triệu chứng. Thời điểm đó Trung Quốc có 5327 ca nhiễm, 349 người tử vong. Ngoài biên giới Trung Quốc có 2972 ca nhiễm, tử vong 559 người.
Trước năm 2003 công tác y tế dự phòng của Trung Quốc còn chưa được quan tâm nhiều. Đại dịch SARS đã cho Trung Quốc nhiều bài học. Sau đó bác sĩ Zhong Nan Shan thành lập phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia các bệnh hô hấp tại bệnh viện Quảng Châu. Sau này giúp ích rất nhiều cho công tác nghiên cứu các đại dịch cúm H5N1, H1N1, H7N9, H5N6, hội chứng hô hấp Trung Đông.
Ông sinh ra ngày 20/10/1936 trong một gia đình y khoa tại Nam Kinh. Cũng năm ấy, nhà ông bị Nhật đánh bom, ông bị vùi trong đất, may sao vẫn sống sót. Cha của ông là bác sĩ khoa nhi Zhong Shi Fan (钟世藩Trung Thế Phan) nổi tiếng thời Quốc Dân Đảng. Mẹ của ông là Liao Yue Qin (Liêu Nguyệt Cầm廖月琴). Cả hai bố và mẹ của ông đều là du học sinh y hoa từ Mỹ về. Khi Tưởng Giới Thạch thất thế, đưa toàn bộ bác sĩ và trang thiết bị của bệnh viện tỉnh Quảng Châu lên thuyền sang định cư ở Đài Loan. Bác sĩ Zhong Shi Fan muốn ở lại với những đứa trẻ Trung Quốc đại lục. Ông tin rằng chế độ nào rồi cũng có người bệnh. Ông chỉ quan tâm đến chữa bệnh cứu người, không màng đến chính trị. Trong cuộc đấu tố thanh trừng của cách mạng văn hoá Trung Quốc, bác sĩ Zhong Shi Fan bị đẩy xuống làm ở phòng rửa dọn dụng cụ y tế của bệnh viện. Ban ngày rửa chai lọ, đổ ổng bệnh phẩm. Tối về ông viết không ngừng. Mỗi ngày ghi chép được những chuyển biến của bệnh nhân trong bệnh viện và nghiên cứu thêm được y khoa đó là sống có ý nghĩa với cha của ông. Sau này bác sĩ Zhong Shi Fan đã viết thành cuốn cẩm nang Chẩn Đoán Phân Biệt Các Bệnh Nhi Khoa.
Zhong Nan Shan tốt nghiệp đại học y Bắc Kinh năm 1960. Năm 1971 ông về làm bác sĩ khoa nội ở bệnh viện trực thuộc thứ nhất của viện Y Học Quảng Châu. Sai lầm đầu tiên khi ông mới vào nghề ấy là phán định bệnh nhân nọ bị xuất huyết phổi dẫn đến ho ra máu. Họ uống thuốc không thuyên giảm, khi phẫu thuật mở ổ bụng ra mới biết có miếng xương cá cắm vào đáy dạ dày nên gây xuất huyết. Thời đó Trung Quốc chưa chú trọng đến các bệnh về đường hô hấp. Cũng trong năm 1971 thủ tướng nước cộng hoà nhân dân trung hoa, Zhou En Lai (周恩来Chu Ân Lai) đã đề xuất cần phải tăng cường phòng trừ các bệnh liên quan đến tim phổi và viêm khí quản mạn tính. Việc nghiên cứu các bệnh hô hấp ở Trung Quốc được manh nha hình thành từ đây. Đó là một đề xuất có tầm nhìn thời đại của lãnh đạo cấp cao. Bởi vì theo thống kê y học của Pháp vào năm 2019 thì nguyên nhân tử vong của người Trung Quốc trong 30 năm gần đây chủ yếu là ung thư phổi và bệnh gây tắc phổi mạn tính. Ông cứ thực hành trên lợn cho đến năm 1981 ông được cử sang nước Anh để học chuyên sâu. Việc du học này giúp ông có nhiều kiến thức và nhất là tự tin sử dụng tiếng Anh để mở các cuộc họp trực tuyến với các bác sĩ phương Tây nhiều hơn.
Ngày 7/1/2020 các bác sĩ chính thức chụp được hình thể của virus Sars-Cov-2 thu được từ các mãu bệnh phẩm ở thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc). Ngày 20/1/2020, bác sĩ Zhong Nan Shan đưa ra cảnh báo dịch bệnh nguy hiểm trên toàn quốc. 9h sáng ngày 23/1/2020 trên xe ô tô ông có câu trả lời nhanh với phóng viên rằng “sớm phát hiện, sớm cách ly, sớm điều trị” là phương pháp hữu hiệu nhất lúc này và đây cũng là ngày đóng cửa toàn thành phố Vũ Hán. Ngay sau đó, Quảng Châu, Triết Giang thực hiện phòng dịch nghiêm ngặt. Tiếp nữa toàn quốc ngừng tất cả các hoạt động vui chơi giải trí, cấm tụ tập đông người, không ra đường nếu không chứng minh được sự cần thiết. Sau này ông cùng 37 người nữa hoàn thành luận văn tổng kết toàn bộ diễn biến bệnh tình của bệnh nhân mắc virus Sars-Cov-2.
Hiện nay có ít nhất bảy cuốn sách viết về bác sĩ Zhong Nan Shan, một kịch bản phim được viết lên từ cuộc hôn nhân của ông và một vở kịch dựng trên sân khấu lấy bối cảnh trên chuyến tàu từ Quảng Châu đi Vũ Hán của ông vào năm ngoái. Ông được phong là anh hùng lao động thời kỷ đổi mới của Trung Quốc.
----
Bài viết được tổng hợp từ nhiều phim tài liệu và chương trình truyền hình khác nhau của đài truyền hình trung ương Trung Quốc. Thu thập tư liệu bằng cách gõ tìm từ khóa 钟南山 trên website truyền hình trực tuyến của đài CCTV
Bình Dương, 15/06/2021
Tây Nguyên Xanh
0 comments:
Post a Comment