LỄ CHIA LY CỦA NGƯỜI Ê ĐÊ

   Trong các nghi lễ liên quan đến vòng đời người của người Êđê thì lễ chia ly (Chia tay với người chết) là một nghi lễ độc đáo trong văn hóa của người Êđê. Lễ chia ly được thực hiện ngay trong đám tang của chồng hoặc vợ tại nghĩa địa, sau khi việc chôn cất được thực hiện xong.
   Để thực hiện nghi lễ này chồng hoặc vợ mặc một chiếc áo truyền thống, trên tay áo buộc một vòng đồng (gọi là vòng ly biệt) và 2 ché rượu (1 ché cúng cho người vợ hoặc người chồng góa – ché rượu này khi kết thúc lễ những người đã lớn tuổi mà chưa lập gia đình, những người góa vợ hoặc góa chồng mới được uống và 1 ché cho 2 bên gia đình và khách đến dự lễ tang). Nếu không có áo thì có thể thay thế bằng chiếc khăn truyền thống khoác lên người.

Lễ Chia Ly-Ảnh tư liệu

   Sau lễ cúng, chồng hoặc vợ sẽ ăn miếng thịt cuối cùng với người chết, người sống ăn một miếng và ném xuống mộ một miếng, người đại diện của hai họ ăn theo sau. Tiếp đến sẽ lần lượt uống rượu cần tiễn biệt người chết tại mộ. Đây là thủ tục cuối cùng trước khi mọi người về nhà.
   Sau lễ này, người còn sống hoàn toàn được tự do có thể lập gia đình mới cho riêng mình. Theo Luật tục của người Êđê (tục nối dây) nếu người chồng hoặc vợ chết trước thì người sống vẫn phải hỏi bên anh em (bên chồng hoặc vợ), cháu của người đó. Nếu họ chưa có gia đình thì lấy người vợ, hoặc chồng còn sống.
   Ngày xưa theo luật tục thì chồng hoặc vợ còn sống phải tuân thủ nghiêm ngặt, nếu không sẽ không có ai nuôi những đứa con. Tuy nhiên, hiện nay tục nối dây chỉ thể hiện tượng trưng chứ không còn ép buộc.
   Lễ chia ly là một trong những phong tục thuộc hệ thống nghi lễ vòng đời người của dân tộc Êđê. Nghi lễ cuối cùng của người ở lại, gia đình, dòng họ đối với người ra đi, là sự trọn nghĩa vẹn tình cho đến hơi thở cuối cùng. Đây là nét văn hóa độc đáo cần được gìn giữ, bảo tồn trong đời sống văn hóa của người Êđê.

THANH HẢI

Nguồn bài: http://www.baodaknong.org.vn/van-hoa-du-lich-am-thuc/le-chia-ly-cua-nguoi-ede-33533.html