MỘT CHÚT VỚI QUẢNG NAM

  
  Sáng nay Má mua về một trái dưa bé bé bầu bầu dài dài, da có mấy cái sọc sọc từ đầu đến đít, Nhìn ngồ ngộ! Mình cắc cớ hỏi dưa nhìn đèo đèo như vầy liệu có ngon không Má. Má lườm yêu, nói không ngon thì mua về làm cái giống gì. Cái tướng ăn của mình cũng kỳ cục lắm. Cạp lấy cạp để cho đến chỗ hết ngọt rồi là quăng. Dù cho còn cái lớp đỏ dày cui ở vỏ cũng bỏ luôn vậy á. Má la từa lưa luôn. Má kể ngày xưa Má còn nhỏ, cái thời còn ở Nghệ An đó, chỉ có hột của trái dưa được phun ra thôi. Còn lại cùi được xắt lát ra rồi kho với cá. Hồi đó, nhà nghèo con đông, thời cuộc lại khó khăn, cá thịt không được ăn thoải mái nên cá bỏ vô nồi cho có mùi vậy chớ ăn cùi dưa là chính. Cùi dưa thấm da vị hơn cá nên ăn ngon hết sảy luôn. Mỗi lần mình xài hoang phí là Ba Má hay kể chuyện cái thời còn phải ăn cơm cà muối với nước chè xanh thay canh. Nghe cũng áy náy lắm chớ bộ.

   Má la có mấy câu thôi mà cái mặt mình chảy sệ xuống, làm biếng ăn luôn. Mang tâm trạng ấm ức, rấm rức lên Facebook tiêu khiển. Ai dè thấy toàn bài viết về chuyện mua dưa dùm cho nông dân ở Quảng Nam. Nhớ thằng bạn thời đại học quá à. Nó tên Danh, là người huyện Điện Bàn, Quảng Nam. Mình quen nó trong năm tuần học quân sự. Có lần đến phiên mình đi nhận đồ ăn sáng ở nhà bếp. Giọng Nghê kèm theo cái miệng nói tía lia cả ngày của mình khiến nó chú ý. Nó thấy mình nhỏ con nên giúp việc gì đó thỉ phải. Không nhớ rõ. Chỉ biết là sau đó hai đứa chơi với nhau hồn nhiên lắm.

  

   Có lần nó mượn điện thoại mình để lắp sim của nó rồi gọi về nhà hỏi thăm tình hình nước non mùa lũ. Hồi năm một nó chưa mua máy. Nó thi năm thứ ba mới đậu đại học. Hai năm trước đó học cao đăng hay sao đó. Nó kể nước lụt ở quê nó mà mắc cười lắm. Đầu tiên là nước ở đâu đó tràn về đầy đồng, cái rồi nước mon men rón rén lên sân nhà. Thủng thẳng quay lạy ngó thì nước lên đến bậc thềm nhà. Lên bàn ngồi coi cá quẫy đuôi dưới ghế là chuyện bình thường. Năm lụt to á hả, cả nhà nó phải lên gác hai gặm mì tôm chờ nước rút. Khổ kinh. Có lẽ vì vậy mà kiến trúc nhà của khu vực Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng thường có gác hai (gác xép, gác lửng) để dùng làm nơi thờ cúng tổ tiên và trèo lên tránh lụt. Khu vực đó năm nào chẳng có bão “ghé chơi”.

   Hồi đó mình không thèm sắm dù che mưa đâu. Thích đi ké không à. Ké dù nó được mấy bữa đầu, tự nhiên bữa sau, đúng cái chỗ đó vào giờ đó thấy nó đi chung với con nào khác. Mình hờn luôn. Biệt tăm tin tức từ đó tới giờ. Lãng xẹt ghê không. Tự nhiên có vậy mà cũng tuột mất một tình bạn trong quá trời sáng.

    Mình có một kỉ niệm với mì Quảng. Đó là có lần mình đi ăn chung với nhỏ bạn ở Quy Nhơn (Bình Định). mình nói muốn được về đất Quảng để ăn mì chính gốc cho thấm vị. Ông chủ quán quặt lại lời mình luôn. Ông nói là nhiều khi người khác xứ về Quảng ăn không hợp khẩu vị mà ăn Mì Quảng ở xứ khác lại thấy ngon hơn. Người Quảng đi làm ăn xa, mang theo cách chế biến món mì của quê nhà. Họ nghiên cứu khẩu vị của người xứ lạ dữ lắm thì cái quán mới tồn tại được đến bây giờ. Ông nói cũng có lý. Chắc do mình thủ cựu quá.  

    Năm nay nông dân Quảng Nam được cả nước mua ủng hộ dưa. Vậy cách ấy liệu có bền vững không? Phải có quy hoạch lại diện tích trồng dưa và nhắm tới nguồn tiêu thụ trước khi trồng nhé Quảng Nam. Thương người nông dân lắm. Năm nay người ta chung tay mua dùm. Năm sau họ chán không mua nữa. Chẳng lẽ ngồi thu lu, khóc trong hụt hẫng? 

Buôn Ama Thuột, 10/4/2015

Lời: Tây Nguyên Xanh

Ảnh: Võ Triều Hải