SỰ TÍCH HAI LẦN THAY ĐỔI HÌNH DÁNG CỦA CÁC LOÀI VOỌC

Voọc Chà Vá Chân Đen - Tác giả ảnh: Tang A Pau

Ngày đó, loài Voọc nói chung đều có màu trắng như tuyết. Chúng có vóc dáng eo thon, nhỏ gọn lắm. Cuộc sống của chúng suốt ngày nhảy nhót, chuyền cành, ăn uống và chải lông cho nhau. Bình yên đến lạ. Nhưng rồi địa bàn kiếm ăn của chúng luôn bị lăm le xâm lấn bởi các loài khác. Kẻ lạ mặt muốn giết những con cái đang có thai để không có con được sinh ra nữa. Mỗi một con non xuất hiện nghĩa là có thêm một kẻ tranh giành thức ăn mà. Những con đực vô cùng lo lắng. Chúng họp bàn với nhau rất căng thẳng. Cuối cùng chúng đưa ra quyết sách là phải làm sao mọi con trong đàn đều có bụng tròn to như đang mang thai thì may ra bảo vệ được giống nòi. Chúng cử một con có khả năng xin xỏ giỏi nhất lên cầu cứu Thượng Đế. Tất nhiên, với lòng từ bi của Ngài, loài Voọc đã được phù phép cho ai nấy trong đàn đều bụng to như có chửa. Nhưng cái giá của cuộc xin xỏ này là mãi mãi các thế hệ sau đều có bụng to vượt mặt. Ngày có một con cái trong đàn sinh nở, cả đàn Voọc ít reo hò chạy nhảy cũng vì thế. Chúng hồi hộp theo dõi động tĩnh, chúng sợ kẻ thù phát hiện sự gian dối này.

Voọc Chà Vá Chân Nâu

Những tưởng như thế là thoát nạn, ai ngờ các đàn voọc lại gặp cái họa kinh hoàng hơn nữa. Nguồn thức ăn ngày càng khan hiếm mà kẻ thù lại lớn mạnh, ranh mãnh hơn rất nhiều. Loài Voọc phải tìm cách thoát khỏi bủa vây của kẻ thù để đến khu rừng mới. Hỡi ôi, cứ thấy con nào đuôi dài, bụng to, lông màu trắng là những kẻ khát máu tóm lấy và ăn thịt. Chẳng biết loài nào đồn thổi rằng thịt của bọn Voọc rất ngon nên mới gây ra song gió ấy. Thêm một lần nữa, các con Voọc phải bày mưu tính kế với nhau. Chúng quyết định đổi màu lông. Mỗi đàn cử một đại diện lên xin Thượng Đế cho đàn của mình mang một màu lông nào đó. Thượng Đế bảo mỗi một hộp sơn không đủ để bôi hết bộ lông cho tất cả. Thế nên cả bọn phải biết chia nhau. Ngài còn dặn rằng loại nước sơn này hễ chạm vào đâu thì ở đó mãi mãi mang màu ấy luôn nên phải tô vẽ cẩn thận.

Voọc Chà Vá Chân Xám - Tác giả ảnh: Nguyễn Thị Tiên/Hoàng Minh Đức

Ba con đầu tiên tự trang điểm trước. Chúng có màu lông sặc sỡ và loang lỗ nhiều màu nên được gọi là Chà Vá. Nhưng chân thì ba con mang ba màu: đen, nâu đỏ và ám. Mặt cũng có vài chi tiết tỉ mỉ khác nhau. Bọn chúng sống gần cây với nhau nên muốn màu lông na ná để sau này tìm nhau cho dễ. Từ đó có ba loài Voọc Chà Vá Chân Nâu, Voọc Chà Vá Chân Đen và Voọc Chà Vá Chân Xám.

Voọc Đen Gáy Trắng (Voọc Hà Tĩnh) - Tác giả ảnh: Ch'ien C/Lee

Có ba con Voọc khác, thấy ba đứa kia vẽ màu có vẻ ổn. Chúng liền học theo. Chúng lóng ngóng thế nào mà để hộp sơn màu đen bị bắn tung tóe. Bọn chúng hốt hoảng ôm đầu. Toàn thân chúng đen trũi, chỉ có chỗ nào có bàn tay che mới có màu trắng thôi. 

Voọc Đen Má Trắng - Tác giả ảnh: Robert Picket

Cái con ốp tay vào che má và tai là Voọc Đen Má Trắng. Còn con vòng tay ra tận sau gáy và hai cánh tay ép chặt má nên toàn thân chúng đen thui nhưng má và gáy trắng. Nó có tên là Voọc Đen Gáy Trắng (Voọc Hà Tĩnh). 

Voọc Đầu Trắng (Voọc Cát Bà) - Tác giả ảnh: Lê Khắc Quyết

Lại có con ôm đỉnh đầu nên toàn thân đen nhưng đỉnh đầu trắng. Nó là Voọc Đầu Trắng (Voọc Cát Bà)

Voọc Mông Trắng - Tác giả ảnh: Trần Tuấn

Lại có chuyện buồn cười thế này. Một con Voọc nọ hoảng loạn quá vì không ưa màu đen tuyền. Nó sợ về mấy thành viên trong đàn ghét bỏ vì ảnh hưởng màu sắc giống nó. Nó nhảy loạn xạ lên và bị vấp phải chân con khác nên bị lăn mấy vòng cuốn mông vào vải rèm cửa Thiên Đình. Thế là toàn thân nó đen thui nhưng mông trắng tinh. Nó là ông tổ của loài Voọc Mông Trắng (Voọc Quần Đùi Trắng).

Voọc Mũi Hếch Lưng Đen - Tác giả ảnh: Lê Khắc Quyết

Các con còn lại rút kinh nghiệm từ mấy con kia. Chúng cẩn thận lấy sơn màu hồng tô làn môi cho thắm trước. Nhưng do vẽ vụng về nên con nào con nấy nom mồm mũi chếch hếch, vui mắt lắm. Sau đó, chúng nhường nhau số sơn màu còn lại. Cho nên ngày nay có các loài Voọc Mũi Hếch (có lưng đen bụng trắng),
Voọc Mũi Hếch Đen (đen toàn thân), 

Voọc Mũi Hếch Đen - Tác giả ảnh: Xi Zhi Nong

Voọc Mũi Hếch Vàng,

Voọc Mũi Hếch Vàng - Tác giả ảnh: David Blank

 Voọc Mũi Hếch Xám. 

Voọc Mũi Hếch Xám - Tác giả ảnh: Cyril C. Grueter

Có một con tô môi đẹp hơn, bớt hếch hơn nên được gọi là Voọc Xám

Voọc Xám

Mọi chuyện đã xong xuôi hết thảy. Tất cả định tạ ơn Thượng Đế để ra về thì bỗng một con Voọc lông hãy còn trắng tinh hét lên rằng con chưa được tô màu. Và nó khóc hu hu như thể chỉ cần xuống hạ dưới là chết ấy. Thượng Đế giận dữ hỏi vì sao chưa tô? Nó nói vì mải mê suy nghĩ mình nên chọn màu gì cho phù hợp nên bị tranh hết màu. Thượng Đế đành bảo nó đổ nước vào tráng hộp sơn đen rồi lấy thứ nước ấy vẩy lên người là xong. Vì sơn loãng quá nên màu lông nó hơi bạc. Nó là tổ tiên của Voọc Bạc Đông Dương.

Voọc Bạc Đông Dương - Tác giả ảnh: Tang A Pau

Nhờ màu lông đã khác nên bọn chúng có thể di cư đến các khu rừng để kiếm ăn. . Có một chuyên gia nghiên cứu các loài Linh Trưởng nói rất hay rằng sinh vật không có hộ chiếu. Thế nên không phân biệt loài Voọc ấy có ở Việt Nam hay không. Cứ thấy Voọc là chúng ta bảo vệ các bạn nhé.

Buôn Ama Thuột, 9/9/2015

Tây Nguyên Xanh