Tây rất ngẫn, nếu không muốn nói
là tầm hiểu biết quá tệ các bạn ạ. Hồi bé, Tây cứ ngỡ các dân tộc thiểu số sống
trên núi thì chỉ săn bắt thú rừng, hái lượm quả rừng đem xuống xuôi đổi lấy gạo
của người Kinh. Sau này về các buôn của người Ê Đê và các dân tộc khác mới biết
không phải thế. Hoàn cảnh xô đẩy, có thể
là bị đuổi đánh, bất mãn chế độ đương thời hoặc đất đai quá cằn cỗi mà tổ tiên
của các dân tộc thiểu số băng rừng, trèo núi hoặc chèo thuyền vượt biển sống biệt
tích trên triền núi cao. Họ, những người dân tộc thiểu số, hơn ai hết yêu vô
cùng những hạt lúa. Hạt lúa được gieo bên sườn núi cheo leo, Mưa gió, bão lũ rửa
trôi hết đất, họ lấy đá kè, chèn hứng đất ven lưng đồi tạo thành ruộng bậc
thang. Khó khăn cực nhọc mới có hạt gạo có
nên dân tộc nào cũng có lễ cúng cơm mới. Người H’re ở huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi cũng
vậy.
Về nơi đây, trên đường đi bộ đến
làng Rêu, Tây được ngắm thung lũng Gò Nẻ (xã Ba Điền) và đó là lần đầu tiên Tây
được đặt chân lên ruộng bậc thang. Nó ngắn
thôi, thấp thôi nhưng cũng đủ thỏa cái sự tò mò của em gái Tây Nguyên này rồi.
Mai này ra Tây Bắc, Đông Bắc chắc chảy nước mắt vì không chịu nổi cái đẹp, cái hung
vĩ của ruộng bậc thang ngút ngàn quá. Lại nói về người H’Re, tây đang mải mê ngắm
ruộng của họ thì bỗng nổi lên một vài cái chòi mái ngói nhỏ xinh giữa ruộng. Quái!
Nhà sàn gì mà bé thế kia? Tây bụng nghĩ thế. Cô bạn người H’re đi cùng như hiểu
ý, bảo cái chòi đựng lúa đấy. Người H’re không để lúa trong nhà vì sợ chật nhà
và con chuột phá phách. Lại thắc mắc nữa là vì sao họ không có cài ổ khóa. Bạn
kia nói rằng cái xe máy chúng ta để tít trên định dốc kia có để đến ba ngày nữa
cũng không ai lấy đâu bạn ạ. Người H’re xưa nay chưa bao giờ trộm cắp đồ của
nhau. Lúa được để trong chòi dạng cái nhà sàn ngay mé ruộng. Rơm cũng thế, cũng
được nhét trong chòi riêng luôn.
Cái tiêu đề của bài này ghi là “cái
chòi đựng lúa” là bởi vì kích thước chòi chỉ bằng một nửa cái sập gỗ đựng lúa của
người Kinh thôi. Nếu dùng từ ‘chứa lúa” thì người ta cứ tưởng nó phải to như
căn chòi canh, chứa được cả người vác các bao lúa đi vào. Hĩ hĩ. Người H’re sống
thuần nông lắm. Trông đàn trâu họ chăn ven đường mà nao lòng…
Tây Ninh, 19/7/2017
Tây Nguyên Xanh
0 comments:
Post a Comment