LẶNG LẼ SÁU NĂM

   Thấy mình vài ba ngày lại đăng bài viết về Trung Quốc, bạn hăm hở gửi cho mình những link bài báo cho thấy doanh nghiệp nước ngoài đang muốn tháo chạy khỏi Trung Quốc hết trơn rồi. Trung Quốc sắp thất nghiệp tràn lan rồi. Hình như bạn muốn cho mình “trắng mắt ra” vì cái tội học chữ Hán và làm việc với anh bạn láng giềng. Mình lại kiên nhẫn kể cho bạn nghe câu chuyện này với giọng kết sức trung tính trong bối cảnh chính trị biển Đông căng thẳng thế này: 

    Kể từ năm 2014, Trung Quốc bắt đầu chính thức đào thải những doanh nghiệp lợi nhuận thấp và gây ô nhiễm môi trường cao. Có những doanh nghiệp được thành lập từ khi quân đội Trung Quốc chưa thực hiện chính sách đổi quân đội của tỉnh này sang tỉnh khác đóng quân, quân đội các tỉnh còn dọa choảng nhau, cái thời mà chủ doanh nghiệp còn phải sở hữu súng để phòng thân. Mối quan hệ với quan chức thì thôi đi, thân lắm nhưng vẫn bị thanh lọc. Chính phủ Trung Quốc đưa ra mức tiêu chuẩn thuế doanh nghiệp phải đóng trên một mét vuông đất là bao nhiêu đấy. Không đạt mức ấy thì biến khỏi lãnh thổ Trung Hoa. Gần như chỉ giữ lại những công ty sản xuất những mặt hàng công nghệ cao. Thế là nhiều ngành công nghiệp sản xuất đồ gia đụng. giày dép, lốp xe, pin phải khăn gói quả mướp sang những nước Đông Nam Á thuê đất ở khu công nghiệp để xây nhà máy mới. Làm gì để thuê được giá đất rẻ bây giờ? Đó là một nghệ thuật. 

   Năm ấy vài ba tháng anh bạn vàng của chúng ta lại đem cái giàn khoan ra dạo quanh biển Đông trêu ngươi. Làm sao cho các nước càng nhiều ghét Trung Quốc càng tốt. Tháng 5/2014 chẳng hiểu người ở đâu ra mà đồng loạt đổ về đập phá đốt cháy nhà máy của các doanh nghiệp Trung Quốc và Đài Loan có vốn đầu tư vào các khu công nghiệp ở Bình Dương. Cuối năm ấy giá đất làm nhà xưởng ở vùng rìa khu công nghiệp rẻ như bèo nhờ cái mác “Bình Dương bất ổn”. Các nhà đầu tư nước ngoài chả cần kỳ kèo nhiều cũng thuê được đất có giá hời để chuyển công xưởng vào Bình Dương (tỉnh có hệ thống đường giao thông tốt nhất Miền Nam). Trong hai năm 2014 và 2015 nhà xưởng vùng rìa mọc lên như nấm. Nhiều khu công nghiệp mới được lập ở Bình Dương. Cuối năm 2016 đồng loạt nhiều nhà máy mới khánh thành. Vừa kịp đón chào sự kiện đăng quang của tổng thống Mỹ Donal Trump (21/1/2017). 

    Nhưng sau sự kiện Huawei bị Mỹ đánh trực điện, mình mới nghĩ, đánh mức thuế đất cao chỉ là cái cớ cho doanh nghiệp gia công chuyển xưởng sang các nước khác mà không bị điều tiếng gì. Người ta đã dự đoán được cuộc chiến kinh tế Mỹ Trung nên âm thầm chuyển nhà xưởng để tránh bị tốn thất về lâu dài. Dù gì “made in Vietnam” vẫn dễ cập cảng các nước Châu Âu và Chây Mỹ hơn là “made in China”. Sáu năm, một chặng đường lặng lẽ lạ lùng.

Bình Dương, 23/07/2020

Tây Nguyên Xanh