Mọi trao đổi xin liên hệ: bientaynguyen@gmail.com

Sunday, November 8, 2020

CÔNG XƯỞNG THỰC VẬT CỦA THỜI ĐẠI ĐIỆN NGUYÊN TỬ VÀ CUỘC TRANH CÃI SỬ DỤNG THUẬT NGỮ MỚI

November 08, 2020

Share it Please
  Ai chạy xe dọc Nam miền Trung Việt Nam sẽ thấy những cánh đồng thanh long rực rỡ ánh đèn điện về đêm. Nhưng các bạn nghĩ sao nếu rau xà lách, rau cải, hạt gạo hay những thang thuốc Đông Y đều được trồng trên những kệ trong nhà máy, không một lần cần đến ánh sáng mặt trời, không cần đến đất. Ngày 11/07/2020 Người Trung Quốc đã giới thiệu những thành tựu của họ trong việc sản xuất rau theo quy mô nhà xưởng công nghiệp dưới tác dụng của màu ánh sáng đèn LED để trấn an dư luận trong những ngày khắc phuc hậu quả nặng nề của lũ lụt trong những tháng vừa qua. Sau hơn ba tháng đọc các báo cáo khoa học và tham khảo hình ảnh thực tế. Nay Tây giới thiệu các bạn hình ảnh một công xưởng thực vật rất nổi tiếng của Thái Lan. Hiện nay Mỹ, Hà Lan, Nhật Bản và các nước ở Trung Đông đang mạnh về mô hình nhà máy rau như thế này. Sản lượng khoảng 90kg /m2

     Màu của ánh sáng đèn LED được xây dựng dựa trên kết quả nghiên cứu ảnh hưởng vùng quang phổ đối với thực vật như sau:

    Bước sóng ánh sáng từ 280 đến 315 nm: Ít ảnh hưởng đến hình thái và sinh lý của thực vật

    315 – 400 nm Chất diệp lục hấp thụ ít, ảnh hưởng hiệu quả của quá trình quang hợp, cản trở sự phát triển của cành cây.

   400 – 520 nm (quang phổ màu xanh lam) Chất diệp lục và hoạt chất Beta-carotene có trong thực vật hấp thụ tốt nhất, phát huy tác dụng tốt nhất cho quá trình quang hợp.

   520 - 610 nm (quang phổ màu xanh lá cây) tỉ lệ hấp thụ sắc tố không cao.

   610- 720 nm (quang phổ màu đỏ) Chất diệp lục hấp thụ thấp, ảnh hưởng rõ rệt đến quá trình quang hợp.

    720 – 1000 nm Tỉ lệ hấp thụ thấp, kích thích tế bào phát triển, ảnh hưởng đến quá trình ra hoa của cây và nảy mầm của hạt.

    > 1000 nm chuyển hóa thành nhiệt năng. 


     Vấn đề ở đây là nguồn điện đâu mà thắp sáng đèn ngày này qua tháng nọ? Điện hạt nhân là câu trả lời, bởi vậy khi nhắc đến công xưởng thực vật người ta đề cập đến vấn đề phát triển nhà máy điện hạt nhân. Vấn đề điện hạt nhân Tây sẽ nói sau khi Hoa Long số 1 thuộc thế hệ thứ ba sản xuất sau thảm họa hạt nhân ở Nhật Bản do Trung Quốc tự thiết kế sẽ vận hành thử vào tháng 12 tới. Hiện nay toàn bộ tổ hợp nhà máy được gia công ở nước ngoài vừa mới cập cảng Trung Quốc, đang lắp ráp. Tây tin nó sẽ là mô hình nhà máy điện hạt nhân sẽ được nhân rộng khắp vùng Đông Nam Á trong 15 năm tới. Bây giờ chúng ta nói sẽ các thuật ngữ trong công nghệ sinh học mới này. Chúng ta hay dùng từ Hán Việt để bổ sung cho thuật ngữ khoa học nên Tây xin trích dịch một vấn đề thuật ngữ được chuyên gia công nghệ sinh học Liu Wen Ke (刘文科Lưu Văn Khoa) nêu ra trong nghiên cứu chuyên đề “Công Xưởng Thực Vật, Hiện Trạng và Triển Vọng” như sau: 



      Về mặt ngôn ngữ khoa học, có hai thuật ngữ Chiếu Rọi Thực Vật (植物照明) và Chiếu Sáng Thực Vật (植物光照) không được tùy tiện thay thế cho nhau. Trang thiết bị kỹ thuật tạo ánh sáng nhân tạo của công xưởng thực vật đang phát triển vô cùng rộng rãi nhưng hai khái niệm chiếu rọi thực vật (植物照明) và chiếu sáng thực vật (植物光照) lại được nhận biết một cách mơ hồ, không được tách biệt rõ ràng. 



    Thuật ngữ “Chiếu rọi thực vật” là thuật ngữ tương đối phù hợp với phạm trù chiếu rọi trong công xưởng thực vật. Chiếu rọi (照明 chiếu minh) là sử dụng ánh sáng tự nhiên hoặc nhân tạo để cung cấp cho con người đủ độ sáng (ánh sáng thông trường) hoặc cung cấp sự nhân biết tốt như đèn đường, đèn quảng cáo, cường điệu đặc trưng như chiếu sáng công trình kiến trúc hoặc tạo ra môi trường chiếu sáng như thắp sáng trong gia đình, tái hiện bối cảnh đặc biệt trên sân khấu, hoặc trong kỹ thuật sinh hóa, y học, nuôi dưỡng thực vật. 


Vì vậy chiếu rọi (照明) là một hoạt động kỹ thuật Chiếu rọi là để chỉ công việc thông qua lấy ánh sáng nhân tạo hoặc tự nhiên để tạo ra hệ thống chiếu sáng có thể cài đặt độ sáng, ánh sáng của yêu cầu màu sắc, dựa vào khoa học để truyền đạt tín hiệu đến khách thể, đến sự nhận biết của nhân loại. Cơ sở lý luận của chiếu rọi là học thức kỹ thuật chiếu rọi, vận dụng thực tiễn vào kỹ thuật chiếu rọi. Còn khái niệm chiếu sáng (quang chiếu 光照) là chỉ chiếu xạ của tia sáng, là một điều kiện tất yếu cho quá trình phát triển và phát dục của sinh vật. Nó thuộc khái niệm nông nghiệp khí tượng học và kiến thức kỹ thuật làm vườn bằng máy móc 


    Khái niệm chiếu rọi là sự phát triển, dựa vào khoa học kỹ thuật mà từng bước phong phú, tuy nhiên ban đầu chiếu rọi là khái niệm thị giác, tùy vào hoàn cảnh nông nghiệp mà điều chỉnh sự phát triển, cũng hợp dùng cho nông nghiệp, phạm trù chiếu rọi nên bao gồm cả những lĩnh vực phi thị giác (không thể nhận biết bằng mắt) và chiếu sáng trong nông nghiệp. Thông thường Chiếu Sáng (光照) rất hay dùng với tư cách là định ngữ (bổ nghĩa cho danh từ) như trong “điều kiện chiếu sáng (光照条件), hoàn cảnh chiếu sáng (光照环境), rất khi dùng như một danh từ. Vì vậy chiếu sáng thực vật (植物光照) là sự mạo phạm đường đột. Chiếu Rọi (照明) và Chiếu Sáng (光照) có chung một chữ Chiếu (照) làm cốt lõi. Nội hàm của nó là chiếu gì? Cái gì chiếu? Đặc trưng hoàn cảnh chiếu xạ là gì? Thử hỏi ngoài Chiếu Sáng (光照) còn có chiều rọi gì nữa không? 
    
   Thứ hai, chữ rọi (明Minh ) là lấy hiệu quả thị giác, nông nghiệp cũng cần thị giác, nguồn chiếu rọi nông nghiệp là duy nhất và có thể thấy được, không hề có mâu thuẫn. Chiếu rọi thực vật là ánh sáng có thể nhìn thấy được, dùng thuật ngữ chiếu sáng (光照) không hẳn là không được. Vì vậy tùy từng trường hợp mà lựa chọn thuât ngữ. Thuật ngữ chiếu sáng 光照 thích hợp cho diễn đạt một trong những yếu tố sản xuất nông nghiệp, càng thích hợp cho diễn đạt trạng thái tồn tại chiếu xạ ánh sáng dưới điều kiện thiết bị và điều kiện hoàn cảnh ánh sáng bên trong bên trong thiết bị, không bao gồm hệ thống chiếu xạ nhân tạo và hiệu ứng mục tiêu động tác. Còn thuật thuật ngữ Chiếu Rọi 照明 bao gồm các hệ thống và hiệu ứng trên. Ví dụ lồng ấp nuôi dưỡng chiếu rọi thực vật. Chiếu sáng là một nhân tố hoàn cảnh, có thể thay đổi. Còn chiếu rọi là dùng ánh sáng nhân tạo để chiếu xạ lên thực vật và thiết bị kỹ thuật. Hai thuật ngữ này Không được tùy tiện thay thế cho nhau

Khi Tây tìm hiểu về mô hình công xưởng thực vật này, đầu óc cứ lởn vởn nghĩ về Ninh Thuận, Bình Thuận vùng đất được cho “nắng đợi mưa bốn mùa”. Về điện hạt nhân nối trực tiếp từ Lâm Đồng xuống Ninh Thuận và Bình Thuận. Nghĩ những cánh đồng lúa tầng tầng lớp lớp trong nhà máy mà không tin thể tin vào mắt mình được. Nhưng Tây tin sẽ có ngày đó!

Bình Dương, Chủ Nhật, 08/11/2020 
Phên dịch viên: Tây Nguyên Xanh
 Tác giả ảnh: Krisana Tamvimol

*** 

Tài lệu tham khảo: 植物工厂的发展现状与展望 (刘文科) Review on Current Status and Development Prospects of Plant Factory trên tạp chí China Light and lighting Kỳ 12 năm 2016

Email giao lưu với nhà chuyên gia Liu Wen Ke đây liuwenke@caas.cn

Và 2018 阿拉丁工业调研白皮书

0 comments:

Post a Comment