MÙA CÀ PHÊ 2020 - Kỳ 3: KỶ LỤC MẤT MÙA, HÁI HAI MƯƠI CÂY MỚI ĐẦY MỘT BAO URE

Tác giả ảnh: Hà Hoàng Anh

Ure là loại phân mà năm nào cũng có bón cho cà phê. Bao ure nghĩa là cái bao đựng phân Ure. Mà ure được bao bọc bởi hai lóp bao. Một lớp nilong trong suốt ở bên trong thì được các bà các mẹ dùng ủ hèm nấu rượu, các ông các chú lại cắt nó để làm áo mưa trong mùa hái cà phê, trẻ con thì cắt ra làm diều vào mùa nghỉ hè. Lớp bao thô ráp bên ngoài mới thực sự được trưng dụng làm bao đựng các loại nông sản từ tươi đến khô. Riêng cà phê, bao vốn đựng phân Ure, Kali hay phân tổng hợp NPK chỉ được dùng đựng quả tươi và quả khô. Khi xay ra nhân xô, người ta dùng dùng bao giống như bao đựng gạo để đựng. Khi đưa lên tàu để xuất khẩu thì dùng bao dệt từ vỏ dừa để đựng. Khi nghe nông dân hỏi chào nhau hôm nay hái được mấy bao thì nghĩa là bao vốn đựng phân bón.

Nông dân ở Tây Nguyên đang bước vào đợt tận thu những trái cà phê cuối cùng của năm 2020. Riêng gia đình Tây ở Dak Lak còn hai ngày nữa thì phải. Thường thì sau khi phơi khô, xay xát, cân nhân xô rồi mới mới mùa cà năm nay được hay mất. Thế nhưng năm nay chưa hết mùa cũng đã biết mất mùa nặng rồi vì hái 20 cây cà mới được 1 bao ure quả chín. Đã trả qua 27 năm làm cà phê, nhưng đây là lần đầu tiên ba của Tây chứng kiến cảnh này. Mọi năm nhé, theo quy luật năm được năm mất, cùng lắm hái 5 cây mới được 1 bao là mất mùa kinh rồi. Nhưng năm nay những 20 cây, không thể tin được. Còn bình thường, hái 1 cây đã được 1 bao nghĩa là trúng mùa (trời cho thắng lớn), hái 2 hoặc 3 cây được 1 bao là năng suất đạt chỉ tiêu của năm. Nguyên nhân? Ấy là do biến đổi khí hậu.

Cà phê ra hoa vào đỉnh điểm nắng mùa khô. Đợt hoa đầu tiên vào tết Nguyên Đán hằng năm. Đó là lứa hoa đẹp nhất và quyết định năng suất nhiều nhất của năm. Nhưng những năm gần đây mưa xuất hiện vào thời điểm mà đáng lẽ chỉ có nắng và gió. Lương mưa không đủ nước cho cây đỡ khát trong 20 ngày nhưng nó lại đủ khiến cây cương nụ. Nông dân phải tưới đuổi theo thời tiết để cây có đủ lượng nước nở hoa. Ít ai tưới bằng cách dí vòi dưới gốc mà dùng béc phun từ trên đầu cây xuống. lực phun mạnh quá hay sao mà nụ hoa có vẻ “mệt mỏi” sau những cú tạt của nước. Kết quả là hoa nở kém duyên. Có những nhà, tưới khi trời nắng, đến lúc cương nụ và nở hoa thì gặp cơn mưa phùn làm trôi dập mất phấn hoa. Hiệu quả thụ phấn kém. Tết 2020 là một cái tết có thời tiết kiểu như vậy nên năng suất vào cuối năm không khả quan. Bài viết cuối cùng của seri mùa cà phê này, Tây sẽ cho các bạn biết tương lai mùa sau (2021) như thế nào bằng một cái ảnh làm chết đứng bao nhiêu nông dân khi nhìn thấy.

Còn vì sau khí hậu bị biến đổi thì không bàn nữa, ha !

Bình Dương, 6/12/2020

Tây Nguyên Xanh

***
Kỳ tới: UNG DUNG NGỒI ĐỢI HỒNG NGÂM THÁNG MƯỜI