NGHE CÂU QUAN HỌ GIỮA NGÀY MƯA BAN MÊ

Tác giả ảnh: Xuân Trường

  Trước lúc lên máy bay sang Malaysia, từ phi trường bạn gọi, nói lời tạm biệt. Quá sốc, chẳng biết nói gì. Đáng lẽ kẻ ở tặng người đi. Đằng này tự dưng kẻ ở bắt người đi hát khúc quan họ mời trầu. Cái gì mà trầu này trầu của em têm, anh xơimột miếng càng thêm mặn nồng. Cái gì mà trầu này trầu tính trầu tình, ăn vào cho đỏ môi mình môi ta. Nghe sao nao lòng buổi chia ly đến thế. Chừng nào nghe lòng thảng thốt nhớ dân ca thì về bạn nhé.

   Lúc này đây, trời Tây Nguyên đang mưa. Tiếng mưa rơi như tiếng người con gái đang học rung hạt nhả lời trong buổi đầu tập hát quan họ, gợi niềm thương nhớ một miền quan họ xa xăm. Tôi yêu cái hờn tủi trong quan họ vì nó chẳng gợi sự ghét bỏ người thương. Tôi quý người hát quan họ vì họ có cái nhìn mời mọc vừa đủ để người nghe đắm chìm trong câu hát. Tôi thích đến những miền quê có hát quan họ vì tò mò nguồn nước nơi ấy có gì mà sản sinh ra chất "quan họ" đậm đà đến thế.
   Vì miếng cơm manh áo mà nhiều người con của quê hương quan họ đến với Tây Nguyên. Có những tối họ quây quần bên nhau như muốn ôm nhau, khóc với nhau và nói với nhau rằng nhớ điệu quan họ quê mình quá. Họ đã tự hát cho nhau nghe trong những ngày mưa buồn ảm đạm. Nhạc sĩ Vũ Thiết đã sáng tác bài Nghe Câu Quan Họ Trên Cao Nguyên với những ca từ đầu bài như thế này: "Nghe câu quan họ trên cao nguyên. Ngỡ con sông Cầu dập dềnh trước mặt...". Đúng rồi, họ đang muốn vẽ lại hình ảnh con sông quê vào trong câu hát. Họ hát bằng nước mắt nhớ quê hương. Hát hay đến độ "xôn xao...ứ...hừ... một vùng đất đổ". Ai xui họ gặp giữa cao nguyên lộng gió "mà gặp quê hương trên mọi quê hương"....
   Có một lần tôi ghé thăm căn nhà vừa mới có người sinh nở. Người mẹ trẻ được sinh ra ở Tây Nguyên như tôi nên chỉ có thể giữ gốc gác quê hương trong giọng nói chứ không biết hát quan họ để ru con nữa. Ông bà của cháu bé mở bài hát "bèo dạt mây trôi" thay cho lời ru của mẹ.Hình như trong thâm tâm họ những thế hệ con cháu thứ hai rồi thứ ba ở trên đất này sẽ quên lãng những khúc hát quê hương.
   Có một người con sinh ra ở Tây Nguyên, cả buổi sáng mưa rơi trắng trời, nghe hai nghệ sĩ Thúy Hường và Quang Vinh hát bài "sông cầu nước chảy lơ thơ" và cứ thế ngẩn ngơ thương về miền quan họ....
   Quan họ có gì mà khiến nhiều người si mê đến thế?

Buôn Ma Thuột, sáng 18/6/2014

Tây Nguyên Xanha