MÙA CÀ PHÊ - Phần 8. NHẬP CÀ

   Hôm nay, 8/12/2014, là ngày khởi đầu cho đợt nhập cuối cùng trên toàn công ty. Sau hôm nay, những ai đã nộp đủ số lượng định mức hằng năm thì được quyền tận thu (hái sạch cà có trên cây). Từ đây, công nhân trồng cà phê được “thở” theo ý mình. Nếu nói quá lên thì những ngày trước đây không ai dám thở mạnh vì sợ hơi thở tạo thành gió làm trái cà còn xanh rụng xuống lưới khi hái. Hái đem về nhà phơi thì không được quá 12% quả vàng và 5% quả xanh. Hái nhập thì phải 100% chín đỏ. Ai bị phát hiện đang tận thu thì chịu phạt nặng lắm. Khoảng 10 ngày nữa là kết thúc mùa cà phê. Đáng lẽ xong lâu rồi nhưng công ty cứ kéo rề...

Lý do kéo thời gian thứ nhất là vì công ty cần phải điều tiết luồng cà nhập về để không quá tải sân phơi, lò sấy và nhân công xử lý sản phẩm thô. Thường là họ xay cà quả ra hai hạt nhân còn vỏ lụa, còn phần lớp vỏ ngoài cùng theo nước chảy theo mương thủy lợi về các hồ chứa. Sau này dân hay đi vớt lên làm phân vi sinh. Hạt còn vỏ lụa được phơi hoặc sấy khô rồi đem lên máy xay ra hạt cà phê nhân thô. Sau đó thì nghiễm nhiên là công ty đem đi xuất khẩu hoặc rang xay rồi tán thành bột đem bán ra thị trường. Họ chia sản lượng ra 3 đợt nhập. Nếu thời tiết xấu thì mỗi đợt có thể bị chia thành hai đợt nhỏ. Mỗi đợt nhỏ nhập một nửa của đợt lớn. Nếu nhập quá 10% sản lượng cho phép trong mỗi đợt thì bị chuyển sang hình thức Bán-Gửi. Nghĩa là lượng cà thừa sẽ được xem là công nhân gửi cà và bán cho công ty. Chẳng ai muốn bán cho công ty cả. Thật!

   Lý do thứ nữa là vì đòi nợ. Trong một năm, người trồng cà phê bón tổng cộng 6 đợt phân vô cơ. Một đợt đổ phân hữu cơ bắt buộc nữa. Tổng lượng phân vô cơ tính đeo đơn vị tấn đấy nhé. Không phải ai cũng có sẵn tiền để mua phân về đầu tư nên đa số họ chọn cách mua nợ rồi đến mùa thu hái trả bằng hình thức nhập cà quả tươi. Tất nhiên là công nhân phải chịu lãi theo một công thức nào đó và cái thiệt thòi phải tính đến đó là tốn tiền thuê nhân công hái nhập. Năng suất hái nhập thì giỏi lắm một cặp hái được 6 bao trong một ngày. Hái nhập là phải hái chọn và lượm tạp chất lâu nên ngốn công lắm. Giá nhân công là 170000đ/người/ngày (tính theo thời điểm đăng bài viết này)

Vì hai lý do đó mà công ty cứ kéo dài thời gian ra và cấm tận thu cà xanh để lấy cho được nợ bằng chất lượng cà cao nhất. Còn cảnh nhập cà thì các bạn hình dung thế này: Vào buổi chập tối, những cái xe công nông nối đuôi nhau nhích lên từng chút để chờ đến lượt nhập. Vào đến nơi thì trình phiếu có mã số công nhân cho kiểm soát viên trước sự chứng kiến của đội trưởng đội sản xuất. Ban đầu cả xe và người lái di chuyển lên bàn cân. Sau đó đổ hết lượng cà vào bể chứa rồi lại cả người lái và xe cùng với bao lại lên bàn cân lần nữa. Lấy số lớn trừ số bé và trừ phần trăm tạp chất (có thể là nước vì trời mưa) thì ra lượng cà đã nhập.

   Mấy năm gần đây, công ty chuyển hẳn sang hình thức khoán sản phẩm trọn gói và phân đoạn nhận sản phẩm tổ chức tốt nên gần như không có tình trạng đi nhập cà phê đến tận 8h đêm mới về. Trước đây, các quán cháo lòng ngay trước mặt công ty có khách nhiều vì lái xe nhập xong cà, đói run tay nên vào ăn một tô cháo có khi cùng với phụ tá nhấm nháp tí rượu trong cái lạnh của mùa khô Tây Nguyên rồi mới về. Nhiều chuyện nhiêu khê phát sinh do chuyện ăn lỡ cỡ này lắm. Gì chứ thấy chồng vê sớm, không say xỉn là các bà vợ mừng cái đã.

   Hôm nay, bố mẹ mình chỉ phải hái khoảng 3 cây nữa là ra cà chín để nhập. Phải nhập 7 tạ nhưng hôm qua hái được khoảng 6,5 tạ rồi. Ngày mai phải hái nhanh hơn để kết thúc trước khi dân mót cà phê tràn sang rẫy bên cạnh. Mất cắp thì không ai kiểm soát được. Lo!

Buôn Ama Thuột, 8/12/2014

Tây Nguyên Xanh

Ảnh được sưu tầm trên mạng.

Các bạn bấm vào Phần 1,Phần 2,Phần 3,Phần 4,Phần 5, Phần 6, Phần 7 để theo dõi từ đầu nhé